Laureatka Medalu im. Jana Harabaszewskiego w roku 2018

Dr hab. Krystyna Borecka, prof. UO, urodzona 4 marca 1949 r., we Włoszczowej, woj. świętokrzyskie. Pracuje na Uniwersytecie Opolskim na Wydziale Przyrodniczo-Technicznym, Samodzielna Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi.

Wykształcenie
Magisterium: 1972, Wydział Mat.-Fiz.-Chem., Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu; magister chemii: „Synteza 3,5,3’,5’- tetrajodotyroniny z fenyloalaniny”, (promotor: prof. Barbara Rzeszotarska).
Doktorat: 1983, Wydział Chemii, Politechnika Warszawska; doktor nauk chemicznych: „Podobieństwa etapów rozkładu termicznego soli zawierających aniony AO3n - z parą elektronów, w grupach i okresach układu periodycznego” (promotor: prof. Andrzej Górski).
Habilitacja: 1994, Wydział Chemii, Uniwersytet Pedagogiczny im. A.Hercena w Sankt-Petersburgu FR; dr hab. nauk chemicznych ze specj. dydaktyka chemii: „Tieorija i praktika izuczenija obszczej chimii na osnowie profiesjonalnoj naprawlennosti w piedwuzach Polszi” (konsultant naukowy: prof. Niniel. Kuzniecowa); MNiSW Warszawa 2003: dr hab. nauk humanistycznych (nostryfikacja dyplomu FR na prośbę K. Boreckiej).

Przebieg pracy zawodowej
1972-1990: Wydz. Mat.-Fiz-Chem., Instytut Chemii, WSP w Opolu;
od 1990 - Wydz. Przyrodniczo-Techniczny, Instytut Ochrony Środowiska WSP w Opolu;
od 1994 - Samodz. Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi UO.
Stanowiska w Uczelni:
1972-1982: asystent;
1983-1993: adiunkt;
1994-1996: adiunkt z hab.;
od 1997: prof. UO (rec. dorobku: prof. E. Kantowicz UW).
Funkcje w Uczelni
1990-1993: Z-ca dyrektora ds. dydaktyki Instytutu Ochrony Środowiska;
1996-2002: Prorektor ds. dydaktyki Uniwersytetu Opolskiego;
2011-2013: Przewodnicząca Wydziałowego Zespołu ds. Jakości Kształcenia,
od 2004: Członek Rad Programowych kierunków: Ochrona Środowiska i Rolnictwo.

Nagrody i wyróżnienia
- Nagrody Rektora Uniwersytetu Opolskiego;
- Nagroda Quality;
- Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi;
- Medal Komisji Edukacji Narodowej;
- Medal Zasłużony Nauczyciel Akademicki.

Przynależność organizacyjna:
– długoletni członek Oddziału Opolskiego PTCh oraz Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej;
– członek Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej (1997-2002);
– członek Sekcji Przedmiotów Przyrodniczych WOM w Opolu (1991-2004);
– przewodnicząca Komisji Rewizyjnej Forum Akademicko-Gospodarczego Śląska Opolskiego (1996-2002).

Obszary zainteresowań naukowo-badawczych
- systemy klasyfikacyjne pierwiastków i przemian chemicznych;
- możliwości interpretacyjne układu okresowego pierwiastków;
- chemizm, zagrożenia i ochrona poszczególnych komponentów środowiska człowieka;
- rola eksperymentu chemicznego i wpływ różnych czynników na przebieg uczenia się i studiowania chemii ogólnej;
- teoria i praktyka edukacji chemicznej i środowiskowej w przygotowaniu nauczycieli przedmiotów przyrodniczych (zwłaszcza chemii);
- mechanizmy i procedury ewaluacyjne oraz usprawniające jakość uniwersyteckiego kształcenia przyrodniczego.

Charakterystyka działalności dydaktycznej.
Od ukończenia studiów przez 18 lat była zatrudniona w Pracowni Dydaktyki Chemii (kierowanej przez dr Marię Paściak, następnie dr Magdalenę Konieczną) prowadząc ćwiczenia konwersatoryjne i laboratoryjne z chemii ogólnej oraz dydaktyki chemii na kierunku Chemia, a także lekcje chemii
w Szkole Podstawowej nr 2 i w Liceum dla Pracujących w Opolu oraz w Liceum Ogólnokształcącym w pobliskim Gogolinie. Większość tych lat stanowi okres intensywnej współpracy trilateralnej z zakładami dydaktyki chemii Pedagogickiej Fakulty w Hradec Kralove i Pӓdagogische Hochschule w Gӧstrov (kierowanymi odpowiednio przez prof. J. Hellberga oraz prof. J. Ziemanna), a także z krajowymi ośrodkami akademickimi (głównie UAM, UMCS, UJ, UWr). W latach 1979-81 odbyła staż naukowo-dydaktyczny (prowadząc zajęcia z chemii ogólnej) w Instytucie Chemii Ogólnej i Nieorganicznej PW (kierowanym przez długoletniego dziekana Wydziału Chemii PW – prof. Andrzeja Górskiego), a w latach 1987-89 oraz w 1993 roku zaoczny staż habilitacyjny w Katedrze Metodyki Chemii kierowanej przez prof. Niniel Kuzniecową, Uniwersytetu. im. A. Hercena w Sankt-Petersburgu. W roku akademickim 1990/91 przenosi się do nowo powstałego Instytutu Ochrony Środowiska i jako współtwórczyni (obok prof. K. Dubel) programu i uruchomienia pierwszych w kraju uniwersyteckich studiów magisterskich na kierunku Ochrona Środowiska, obejmuje stanowisko z-cy dyrektora ds. dydaktyki.
Od tego czasu do chwili obecnej jej działalność dydaktyczna obejmuje ogólną edukację chemiczną oraz środowiskową na kierunkach niechemicznych, w tym pedagogicznych. W rezultacie, systematyczne uczestnictwo w wiosennych, następnie letnich szkołach problemów dydaktyki chemii zastępuje dużym zaangażowaniem i czynnym udziałem w ogólnopolskich, uczelnianych konferencjach dydaktycznych „Chemia” oraz w seminariach organizowanych przez Radę Główną SW i Uniwersytet Warszawski w ramach projektów dotyczących akredytacji i klasyfikacji kierunków studiów oraz zewnętrznej oceny mechanizmów zapewniania jakości kształcenia na uczelniach. Pozostaje stałym uczestnikiem seminariów metodycznych (organizowanych przez
prof. A. Burewicza oraz dra R. M. Janiuka) dotyczących kształcenia nauczycieli chemii i przyrodoznawstwa, a zwłaszcza ściślejszego skorelowania ich przygotowania przedmiotowego z pedagogiczno-psychologicznym. Stale utrzymuje też ścisłą współpracę najpierw z Wojewódzkim Ośrodkiem Metodycznym, a obecnie Miejskim Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Opolu.
W 1995 r. organizuje III Ogólnopolską Konferencję Metodyczną „Ochrona Środowiska na uniwersyteckich studiach przyrodniczych”, której rokroczne edycje nadal trwają (powtórnie organizuje ją w 2007 r.). Zdobytą wiedzę i doświadczenie wykorzystuje podczas prac zespołów roboczych tworzącej się Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej, zostając jej członkiem w czasie
pierwszych dwóch kadencji. 
W latach 1996-2002 pełni funkcję prorektora ds. dydaktyki UO, inicjując szereg działań stymulujących jakość kształcenia na poziomie uczelni i wydziałów m.in. wdrażając system ECTS oraz system wewnętrznej oceny jakości kształcenia i ustanawiając – przyznawaną do dziś – „Nagrodę Quality” za szczególne osiągnięcia dydaktyczne. Od 2003 roku kieruje Pracownią Edukacji Środowiskowej, a w latach 2011-13 Wydziałowym Zespołem ds. Jakości Kształcenia,
specjalizując się i wspomagając kadrę dydaktyczną (także spoza macierzystej uczelni) w opisie kierunków studiów i programów kształcenia przyrodniczego (w tym chemicznego) zgodnie z metodologią KRK oraz opracowując propozycje działań usprawniających mechanizmy i procedury
weryfikacji zakładanych efektów kształcenia, ankietyzacji studentów i hospitacji zajęć dydaktycznych.
W całym okresie zatrudnienia wypromowała blisko 40 magistrów (przyszłych nauczycieli chemii) i 3. doktorów oraz recenzowała 9 prac doktorskich i wiele magisterskich z zakresu dydaktyki chemii szkoły średniej i wyższej.
Jako tzw. recenzent zewnętrzny oraz członek Komisji ds. Nagród ZG PTCh (Nagroda im. Janikowej) oceniała również prace magisterskie o tematyce dotyczącej kształcenia chemicznego m. in. z UJ, UAM czy UMCS i szkolne podręczniki do chemii (zgłaszane do nagrody Prezesa PAU) oraz różne opracowania metodyczne, publikowane w wydawnictwach krajowych i uczelnianych. Była także promotorem prac magisterskich i dyplomowych dotyczących szkolnej edukacji przyrodniczej i środowiskowej, realizowanych w UO na kierunkach nie chemicznych (Ochrona Środowiska, Biologia, Architektura Krajobrazu, Pedagogika szkolna). Istotny wkład w dokształcanie czynnych zawodowo nauczycieli szkół podstawowych i średnich oraz nauczycieli akademickich, wniosła promując dyplomantów na licznych Studiach Podyplomowych (m.in.
w częstochowskiej WSZ, gdzie była zatrudniona w latach 2006-2013). Do chwili obecnej (nadal prowadzi seminaria magisterskie na kierunku OŚ i AK) wypromowała łącznie ponad 500 magistrów, licencjatów i dyplomantów.

Dorobek naukowy i dydaktyczny obejmuje ponad 80 tytułów, w tym 10 publikacji zwartych, 42 rozdziały w monografiach, 28 artykułów naukowych i popularnonaukowych oraz wiele nieopublikowanych materiałów wspomagających realizację kształcenia chemicznego w szkole wyższej oraz referatów i wystąpień na konferencjach i seminariach metodycznych.
Zbiorcze zestawienie większości tak pogrupowanych tytułów (głównie o tematyce dydaktycznej). Ważniejsze osiągnięcia w dydaktyce przedmiotów przyrodniczych, zwłaszcza w dydaktyce chemii szkoły wyższej. Tematyka dydaktyczno-badawcza dotyczy zarówno zagadnień typowych dla chemii ogólnej i chemii środowiska jak i dydaktyki chemii i dydaktyki ogólnej szkoły wyższej oraz problematyki pedagogiczno-psychologicznej związanej z przebiegiem u człowieka procesu poznania, szczególnie na średnim i wyższym poziomie kształcenia.
Spośród najważniejszych osiągnięć w zakresie pierwszego obszaru zainteresowań wymienić należy wykazanie przewagi analogii w mechanizmach termicznego rozkładu soli z pierwiastkami centralnymi, należącymi do tego samego okresu (a nie grupy) układu periodycznego wraz z opracowaniem precyzyjnych etapizacji tych reakcji oraz wskazanie możliwości poszerzenia cech interpretacyjnych układu drogą klasyfikacji morfologicznej pierwiastków.
Drugi nurt działalności naukowo-badawczej zaowocował m. in. wskazaniem:
– różnych zastosowań szkolnego eksperymentu chemicznego do rozwiązywania zadań problemowych o treści chemicznej;
– istotnego znaczenia w ogólnym kształceniu chemicznym swoistości metodologicznej chemii jako nauki i w następstwie konieczności stosowania w realizacji procesu dydaktycznego oprócz klasycznego wyjaśniania dedukcyjnego, także metody indukcyjnej, a nawet eliminacyjnej;
– niedostatków różnych strategii uniwersyteckiego kształcenia chemicznego i środowiskowego, w tym nie ostro zarysowanych granic między wprowadzanymi teoriami chemicznymi i odpowiadającymi im poziomami poznania (teoretycznym i empirycznym) oraz między naukowymi podstawami wiedzy o środowisku i propagandą ekologiczną, powodującymi poważne trudności w prawidłowym opanowaniu przez studentów (zwłaszcza I roku) najważniejszych wiadomości i umiejętności przedmiotowych; a także logicznych i metodologicznych;
– merytoryczno-metodycznych propozycji zapobiegających niepowodzeniom studentów i usprawniających przebieg procesu dydaktycznego, w tym oryginalnych struktur logicznych treści kształcenia w zakresie chemii ogólnej i podstaw wiedzy o środowisku oraz struktury podstawowych czynności intelektualnych i operacji myślowych, szczególnie przydatnych przy
przekazywaniu i przyswajaniu nowych wiadomości ze zrozumieniem;
– rezultatów przeprowadzonej w latach 1992-1993 diagnozy stanu kształcenia środowiskowego w szkołach wyższych, a w latach 1994-1995 diagnozy stanu studiów chemicznych w Polsce i w efekcie opracowaniem (we współpracy z prof. M. Kręglewskim – ówczesnym prorektorem UAM oraz dr hab. M. Frankowiczem – ówczesnym prodziekanem Wydziału Chemii UJ) modelu wewnętrznej i zewnętrznej oceny jakości kształcenia w szkole wyższej na poziomie kierunku studiów, wykorzystywanego w tworzeniu podstaw działalności ewaluacyjnej Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej.
Tworzenie stron internetowych - Kreator stron WW